advanced braille Keyboard kurulumu, ayarları ve kullanımı

Bu yazıda Advanced Braille Keyboard’ın kurulumunu, ayarlanmasını ve klavye içindeki hareket modu, emoji modu gibi modların nasıl kullanılacağını detaylıca anlatacağım. Dilerseniz klavyenin kurulumuyla başlayalım:

Herkese merhaba! Bu yazıda Advanced Braille Keyboard’ın kurulumunu, ayarlanmasını ve klavye içindeki hareket modu, emoji modu gibi modların nasıl kullanılacağını detaylıca anlatacağım. Dilerseniz klavyenin kurulumuyla başlayalım:

ADVANCED BRAİLLE KLAVYE KURULUMU:

Uygulamayı Bu bağlantıyı kullanarak satın alıp kurduktan sonra, kısayola çift tıklayıp açıyoruz, gelen izinleri veriyoruz.

Uygulama arayüzündeki, Braille klavyeyi etkinleştire tıklayıp advanced Braille klavyeyi açık hale getiriyoruz. Daha sonra erişilebilirlik’ten ABK tam ekran hizmetini açık hale getiriyoruz.

İster dil ve girişten, istersek de abk ayarlarından Braille klavyeye geçiş yapıyoruz.

Not: kullandığımız klavyenin boşluk tuşuna birkaç saniye basılı tuttuğumuzda da klavyeler arası geçiş yapabiliriz.

ADVANCED BRAİLLE KLAVYE AYARLARI:

Uygulamayı açıyoruz,

Ayarlar seçeneğine tıklıyoruz,

Dillere tıklayıp burada liblois altyapısı dillerini ayarlayı bulup tıklıyoruz.

Süpürme hareketiyle gezerek, ilk karşımıza çıkan üç dilin işaretini kaldırıyoruz.

Kısaltmasız Türkçe klavye için Turkish grade 1, kısaltmalı Türkçe klavye içinse turkish grade 2 seçeneğini işaretliyoruz.

Bu ayarları tamamladıktan sonra bir defa geri gidip soldan sağa fiske hareketi ile Braille seçeneğini bulup tıklıyoruz.

Burada sırasıyla, kısaltmayı genişletmek için boşluk tuşu seçim kutusunun işaretini ve kısaltmadan sonra otomatik boşluk yap seçim kutusunun işaretini kaldırıyoruz.

Cümlenin ilk harfini ve satırın ilk harfini büyük yap seçim kutularının işaretini kaldırmak ise isteğe bağlıdır. Kaldırmadığınız taktirde şifre yazımında hata yaşayabilirsiniz.

Bu ayarları yaptıktan sonra geri tuşuna birkez basıp fiske hareketiyle ekrandan Braille girişini bulup tıklıyoruz.

Braille girdi türüne tıklıyoruz, burada cihazı nasıl tutup yazmak istiyorsak o seçeneği işaretleyebiliriz. Acemi bir kullanıcıysanız, çift el karşıda modunu tercih edebilirsiniz.

Ayrıca elle modunu da tercih edip yazım alanında istediğiniz gibi nokta konumlarını atayabilirsiniz.

Not: nokta konumlarını elle modunda atamak için abk klavye seçili iken yazım alanını açın, dört parmağınızı ekranda hafif kaydırın ve nokta konumu atama işlemi başladı uyarısından sonra istediğiniz şekilde parmak konumlarınızı atayın. Önce 1 2 3 sonra 4 5 6. Parmak konumunuzu atıyorsunuz.

Bu ayarı yaptıktan sonrada bir defa geri çıkıyoruz.

Komut gecikme süresini kişisel olarak ayarlayabilirsiniz, bunu klavyedeki yazım şeklinize göre tercih etmenizi tavsiye ederim.

Saydamlık, abk ile yazdığımız yazının ekranda görünüm seviyesini ayarlıyoruz, ben bu ayarı sıfıra çektiğimi belirtmek isterim.

Ekranı karart seçeneğini işaretlemeniz halinde, çevremizdeki kişilerin yazdığımız mesajları görmelerini engelleyebilirsiniz.

Harfleri yazarken ses oynat işaretli olması her noktaya bastığımızda telefondan uyarı sesi almamıza yarayan bir ayardır, işaretlemenizi tavsiye ederim.

Parmak hareketlerinin yönünü değiştir ise kullandığımız kısayolların yönlerini değiştirecek ayardır, işaretlemenizi tavsiye etmem.

Titreşimli geri bildirim, yazı yazarken telefonunuzun titreyerek uyarmasına yarıyan ayardır, kullanımı kişisel bir tercihtir.

Konuşma seçim kutusu mutlaka işaretli olması gereken bir ayardır, karakterler sözcükler veya karakterler ve sözcükleri yazarken bize geri bildirimde bulunmayı sağlayacak ayardır.

Metin okuma motoru, klavyede hangi tts’in konuşmasını istiyorsanız onu seçebileceğiniz bir ayar alanıdır.

Şifreleri söyle seçim kutusunu  işaretlemenizi tavsiye ederim.

Karşılama mesajını seslendir seçim kutusunun işaretini de kaldırarak bu bölümdeki ayarlarımızı tamamlayıp, bir geri gidiyor ve ikincil klavye ayarlarını bulup tıklıyoruz.

ikincil klavye ayarları, abk klavye kullanırken farklı bir klavyeye geçiş yaptığımızda kullanacağımız klavyeyi seçmemize yarayan ayar alanıdır. Gboard veya Samsung klavye gibi hangi klavyeyi kullanmak istiyorsanız bu alandan işaretlemeyi unutmayın.

ikincil klavye tercihimizi de yaptıktan sonra klavye ayarlarımızı tamamlamış oluyoruz.

ADVANCED BRAİLLE KLAVYE KULLANIMI:

Advanced Braille klavye kurulum ve ayarlarını tamamladıktan sonra bir yazım alanı açıyoruz, elle modunu kullanıyorsak, dört parmağımızı ekranda hafif sürükleyerek nokta konumu atama işlemini başlatıp, parmak konumlarımızı atıyoruz.

Abk kullanımında bizim işimizi kolaylaştıracak bir takım hareketler ve kısayollar var. Bunları tek parmak ile yapılacak hareketler, çift parmak ile yapılacak hareketler, noktalara basma bekletme ile yapılacak hareketler ve bir parmağımızla basılı tutup diğer parmağımızla yapacağımız çift parmak kullanımına dayalı hareketler diye sınıflandırabiliriz.

Bu bölümde sırasıyla parmak hareketlerini ve işlevlerini paylaşacağım.

TEK PARMAK İLE YAPILACAK HAREKETLER:

• Birinci noktadan sola kaydırın: yazdığmız metnicümle cümle siler.
• Birinci noktadan sağa kaydırın: klavye dilleri arasında geçiş yapar.
• İkinci noktadan sola kaydırın: imleci harf harf sola taşır.
• İkinci noktadan sağa kaydırın: imleci harf harf sağa taşır.
• Üçüncü noktadan sola kaydırın: en son yazılan cümleyi okur.
• Üçüncü noktadan sağa kaydırın: hareket modunu açar ve kapatır.
• Dördüncü noktadan sola kaydırın: harf harf siler.
• Dördüncü noktadan sağa kaydırın: boşluk bırakır.
• Beşinci noktadan sola kaydırın: emoji klavyesini açar, kapatır.
• Beşinci noktadan sağa kaydırın: kısaltmayı genişletir.
• Altıncı noktadan sola kaydırın: yeni satıra geçiş yapar.
• Altıncı noktadan sağa kaydırın: büyük harf kilidini açar kapatır.

ÇİFT PARMAK KAYDIRARAK YAPILACAK HAREKETLER:

•  Çift parmak ile ekranın solundan sağına kaydırmak: klavyeyi kapatır.
• Çift parmakla ekranın sağından soluna kaydırmak. Klavyeler arası geçiş yapmamızı sağlar.
• Çift parmakla, ekranın aşağısından yukarıya doğru kaydırmak, dikteyi açar.
• Çift parmakla ekranın üst kısmından aşağı çekmek, git, gönder, ara işlevini gerçekleştirir.

NOKTALARA BİR KAÇ SANİYE BASILI TUTARAK YAPILACAK İŞLEVLER:

• Boşluk için: dördüncü noktaya basılı tutup parmağınızı kaldırabilirsiniz.
• Sözcük silmek için: bir ve dördüncü noktalara bir süre basılı tutup parmaklarınızı kaldırabilirsiniz.
• Büyük harf için: altıncı noktaya basa bilirsiniz.
• Son sözcüğü hecelemesi için: bir, iki ve üçüncü noktalara parmaklarınızla basılı tutup kaldırabilirsiniz.
• Harf silmek için: bir ve ikinci noktalara basıp parmak larınızı kaldırabilirsiniz.
• Yeni satır için: bir ve beşinci noktalara basılı tutup parmaklarınızı kaldırabilirsiniz.
• Git, gönder ara komutu için: bir ve üçüncü noktalara basılı tutup parmağınızı kaldırabilirsiniz.
• Klavye dilleri arasında geçiş yapmak için: üçüncü noktaya basılı tutup parmağınızı kaldırabilirsiniz.

BİR PARMAKLA BASILI TUTUP, BİR PARMAKLA KAYDIRMA HAREKETLERİ:

• Birinci noktaya basılı tut, dördüncü noktadan sola kaydır: imleci harf harf sola taşır.
• Birinci noktaya basılı tut, dördüncü noktadan sağa kaydır: imleci harf harf sağa taşır
• Birinci noktaya basılı tut, beşinci noktadan sola kaydır: imleci kelime kelime sola taşır.
• Birinci noktaya basılı tut, beşinci noktadan sağa kaydır: imleci kelime, kelime sağa taşır.
• Birinci noktaya basılı tut, altıncı noktadan sola kaydır: imleci cümle, cümle sola taşır.
• Birinci noktaya basılı tut, altıncı noktadan sağa kaydır: imleci cümle, cümle sağa taşır.
• İkinci noktaya basılı tut, dördüncü noktadan sola kaydır: imleci yukarı taşı.
• İkinci noktaya basılı tut, dördüncü noktadan sağa kaydır: imleci aşağı taşı.
• İkinci noktaya basılı tut, beşinci noktadan sola kaydır: imleci satır başlangıcına taşı.
• İkinci noktaya basılı tut, beşinci noktadan sağa kaydır: imleci satır sonuna taşı.
• İkinci noktaya basılı tut, altıncı noktadan sola kaydır: imleci başlangıca taşı.
• İkinci noktaya basılı tut, altıncı noktadan sağa kaydır: imleci  sona taşı.
• Üçüncü noktaya basılı tut, dördüncü noktadan sola kaydır: önceki yazım alanına git.
• Üçüncü noktaya basılı tut, dördüncü noktadan sağa kaydır: sonraki yazım alanına git.
• Üçüncü noktaya basılı tut, beşinci noktadan sola kaydır: imlecin solundaki metni oku.
• Üçüncü noktaya basılı tut, beşinci noktadan sağa kaydır: imlecin sağındaki metni oku.
• Üçüncü noktaya basılı tut, altıncı noktadan sola kaydır: klavye yankısını değiştirir.
• Üçüncü noktaya basılı tut, altıncı noktadan sağa kaydır: atanmamış bir harekettir istediğiniz bir kısayolu atayabilirsiniz.
• Dördüncü noktaya basılı tut, birinci noktadan sola kaydır: önceki kelimeyi oku.
• Dördüncü noktaya basılı tut, birinci noktadan sağa kaydır: sonraki kelimeyi oku.
• Dördüncü noktaya basılı tut, ikinci noktadan sola kaydır:tüm metni seç.
• Dördüncü noktaya basılı tut, ikinci noktadan sağa kaydır: tüm metni okut.
• Dördüncü noktaya basılı tut, üçüncü noktadan sola kaydır: seçim noktasını işaretle.
• Dördüncü noktaya basılı tut, üçüncü noktadan sağa kaydır: son imleç hareketinin altındaki metni seç.
• Beşinci noktaya basılı tut, birinci noktadan sola kaydır: seçili metni kes.
• Beşinci noktaya basılı tut, birinci noktadan sağa kaydır: seçili metni kopyala.
• Beşinci noktaya basılı tut, ikinci noktadan sola kaydır: kopyalanan metni yapıştır.
• Beşinci noktaya basılı tut, ikinci noktadan sağa kaydır: seçilen metni sil.
• Beşinci noktaya basılı tut, üçüncü noktadan sola kaydır: panodaki metni oku.
• Beşinci noktaya basılı tut, üçüncü noktadan sağa kaydır: seçilen metni oku.
• Altıncı noktaya basılı tut, birinci noktadan sola kaydır: otomatik döndürmeyi kilitle.
• Altıncı noktaya basılı tut, birinci noktadan sağa kaydır: otomatik döndürme kilidini aç.
• Altıncı noktaya basılı tut, ikinci noktadan sola kaydır: abk ekran karartmasını etkinleştir.
• Altıncı noktaya basılı tut, ikinci noktadan sağa kaydır: abk ekran karartmasını devre dışı bırak.
• Altıncı noktaya basılı tut, üçüncü noktadan sola kaydır: önceki gönderilen metni geri al.
• Altıncı noktaya basılı tut, üçüncü noktada sağa kaydır: yenile.

ADVANCED BRAİLLE KLAVYEDE EMOJİLERİN KULLANIMI:

Bildiğiniz gibi abk de emoji klavyesi mevcut ve bu klavyeyi beşinci noktadan sola kaydırarak açıp kapatabiliyoruz. Bu bölümde emoji kullanımı için gerekli hareketleri paylaşacağım.

Emoji’ler karşımıza kategoriler, satırlar, sütunlar olarak çıkmaktadır.

Emoji klavyesini açmak ve kapatmak için beşinci noktayı sola kaydırıyoruz.

Emojiler arasında kategori kategori dolaşmak için: Türkçe karakterler hariç a  harfinden j harfine kadar olan harfleri kullanabileceğimiz gibi, dördüncü noktaya basıp çekerek önceki, beşinci noktaya basıp çekerek sonraki kategoriye geçebiliriz.

Emojiler içerisinde satır satır dolaşma: Türkçe karakterler hariç k harfinden z harfine kadar w, q, x harfleri de dahil olmak üzere harflere basarak gezebildiğimiz gibi, dört ve beşinci noktalara basarak önceki, beş ve altıncı noktalara basarakta sonraki satıra geçiş yapabiliriz.

Emojiler içerisinde sütun, sütun dolaşma: bu alanda da iki yöntemimiz var: ilk yöntem 2,3,5,6. Noktaları kullanarak rakam yazıp sütunlara ulaşmak.

Örneğin: birinci sütun için ikinci noktaya, ikinci sütun için iki ve üçüncü noktalarabasabiliriz. Ayrıca, üçüncü noktaya basıp parmağımızı kaldırarak önceki, altıncı noktaya basıp parmağımızı kaldırarak da sonraki sütuna geçiş yapabiliriz.

Emojileri yazmak için: 4,5,6. Noktalara basıyoruz.

Emojileri favorilere eklemek için üçüncü ve altıncı noktalara basıp parmaklarımızı kaldırıyoruz. Favorileri açmak için: rakam işareti yani: üç, dört, beş ve altıncı noktalara basıyoruz.

Favorilerden bir emojiyi kaldırmak için: favorileri açıyoruz, kaldıracağımız emojinin üzerine geliyoruz, dört ve altıncı noktalara basıp, parmaklarımızı kaldırıyoruz.

Favorilerde emoji taşımak için: birinci ve altıncı noktalara basıyoruz, taşımak için satır ve sutun numarasına basıyoruz.

ADVANCED BRAİLLE KLAVYEDE HAREKET MODU:

Hareket modu abk üzerinde çeşitli nokta konbinasyonları  kullanımı ile bir çok işlemi daha rahat yapmamıza yarayan moddur.

Hareket modunu açıp, kapatmak için üçüncü noktadan sağa kaydırabiliriz.

• Birinci noktaya basma: imleci sözcük sözcük sola taşır.
• Dördüncü noktaya basma: imleci sözcük sözcük sağa taşır.
• İkinci noktaya basma: imleci cümle, cümle sola taşır.
• Beşinci noktaya basma: imleci cümle cümle sağa taşır.
• Üçüncü noktaya basma: imleci başa taşır.
• Altıncı noktaya basma: imleci sona taşır.
• Bir ve ikinci noktalara basma: imleci satırın başına taşır.
• Dört ve beşinci noktalara basma: imleci satırın sonuna taşır.
• Bir ve dördüncü noktalara basma: imleci yukarı taşır.
• İki ve beşinci noktalara basma: imleci aşağıya taşır.
• Bir, iki, ve üçüncü noktalarabasma: imlecin solundaki tüm metni okur.
• Dört, beş ve altıncı noktalara basma: imlecin sağındaki tüm metni okur.
• İki ve üçüncü noktalara basma: önceki kelimeyi okur.
• Beşinci ve altıncı noktalarabasma: sonraki kelimeyi okur.
• Bir, iki, dört ve beşinci noktalara basma: tüm metni okur.
• Bir ve beşinci noktalarabasma: seçili metni okur.
• İkinci ve dördüncü noktalara basma: panodaki metni okur.
• İki, üç, beş ve altıncı noktalara basma: tüm metni seçer.
• Bir, dört ve beşinci noktalara basma: seçim noktasını işaretler.
• Bir, iki ve dördüncü noktalara basma: son imleç hareketi altındaki metni seçer.
• Bir, ki, üç ve dördüncü noktalara basarak seçilen metin kesilir.
• Bir, iki, üç ve beşinci noktalara basarak: seçilen metin kopyalanır.
• Bir, iki, üç ve altıncı noktalara basarak: kopyalanan metin yapıştırılır.
• Bir, üç, dört ve altıncı noktalara basarak: seçilen metin silinir.
• Bir, iki, dört, beş ve altıncı noktalara basarak: önceki yazım alanına gidilir.
  • Bir, iki, üç, dört ve beşinci noktalara basarak: sonraki yazım alanına gidilir.

    Böylelikle Advanced Braille Klavyenin nasıl kurulduğunu, ayarlarının ve gelişmiş ayarlarının nasıl yapıldığını, hareket modu ve emoji modunun nasıl kullanıldığını öğrenmiş olduk. Youtube kanalımız’daki videoları da izleyerek, braille klavye kullanımınızı pekiştirebilirsiniz.